Sep 21,2023 
02:59 PM
Live :
NABIL      593
0.68 % 4
NIMB      179.8
2.74 % 5
HBL      207.5
1.92 % 4
SBI      335
2.01 % 7
LSL      190
1.17 % 2
KBL      161.6
2.41 % 4
OHL      763.7
1.69 % 13
BPCL      316.4
2.39 % 7
CHCL      499.9
2.97 % 14
BBC      3870.1
1.84 % 70
NUBL      620
4.11 % 25
RBCL      14560
1.61 % 230
PRIN      700
2.34 % 16
SALICO      723
0.71 % 5
IGI      520.9
3.35 % 17
NLIC      694
0.42 % 3
LICN      1440
2.86 % 40
NFS      322
2.55 % 8
GUFL      550
4.92 % 26
BNT      13500.1
0 % 0
BFC      321
3.22 % 10
HDL      1987
1.74 % 34
PFL      369
5.13 % 18
NMB      219
1.3 % 3
SIFC      353.9
5.01 % 17
CFCL      357
5.62 % 19
PRVU      163
1.37 % 2
GMFIL      376
4.16 % 15
SCB      555
-0.05 % -0
EBL      589
-0.84 % -5
NICA      800
-0.62 % -5
MBL      267.9
1.09 % 3
SBL      259
0.19 % 1
SHL      460
1.97 % 9
TRH      770
0.01 % 0
NHPC      158.4
10 % 14
STC      5625
0.16 % 9
CBBL      962
1.15 % 11
DDBL      773.8
3.88 % 29
SANIMA      289.3
0.07 % 0
NABBC      387
6 % 22
NICL      805
2.03 % 16
NLICL      595.9
1 % 6
HEI      580
2.11 % 12
UAIL      587.3
1.64 % 10
SPIL      752
1.86 % 14
NIL      884.9
1.95 % 17
SICL      775
1.31 % 10
CIT      2047
1.34 % 27
UNL      37222.3
4.59 % 1632
GFCL      470
9.3 % 40
JFL      371
3.98 % 14
SFCL      288
4.35 % 12
SWBBL      794
2.46 % 19
NTC      877
1.86 % 16
CZBIL      185
0 % 0
ICFC      494.5
3.69 % 18
EDBL      327.2
3.54 % 11
PROFL      320.1
3.59 % 11
GBIME      207.8
2.16 % 4
PCBL      184.7
0.65 % 1
AHPC      238.5
8.41 % 19
MDB      420
2.19 % 9
HLI      440.3
2.85 % 12
NLBBL      610
4.08 % 24
ADBL      262.7
0.65 % 2
JBBL      314
2.98 % 9
CORBL      336
3.26 % 11
KSBBL      322
4.89 % 15
NIMBPO      156.8
1.88 % 3
MPFL      310
5.08 % 15
SADBL      323
4.53 % 14
SHINE      402
5.51 % 21
MNBBL      403.1
0.78 % 3
FMDBL      662.4
1.91 % 12
NBL      253
1.32 % 3
SLBBL      665
0.76 % 5
RLFL      340
5.85 % 19
SHPC      355
2.96 % 10
LLBS      707
1.3 % 9
RBCLPO      13197
1.68 % 218
MMFDB      623
1.3 % 8
HLBSL      620
0.81 % 5
KLBSL      735
8.09 % 55
LBBL      411
3.55 % 14
ALICL      690.4
1.37 % 9
MLBL      328.9
4.75 % 15
SJLIC      559
4.66 % 25
GBBL      398
5.01 % 19
KRBL      284.9
5.52 % 15
MFIL      540
2.66 % 14
NLG      799
2.44 % 19
SINDU      270
4.25 % 11
SKBBL      905.9
1.22 % 11
GBLBS      520
2.56 % 13
KMCDB      648.7
3.3 % 21
MLBBL      765
1.32 % 10
RIDI      217
6.37 % 13
BARUN      250.7
-1.69 % -4
VLBS      597
3.99 % 23
HEIP      413.9
1.82 % 7
NMBMF      520.6
2.66 % 14
SWMF      648.2
-0.28 % -2
MERO      556
3.93 % 21
NGPL      230
7.48 % 16
NMBHF1      11.35
2.53 % 0
AKPL      199.6
9.97 % 18
FOWAD      1250
0.73 % 9
UMHL      201
8.06 % 15
LEMF      8.7
5.84 % 0
NHDL      364
4.39 % 15
SMB      945
2.16 % 20
JSLBB      903.1
-1.07 % -10
API      195
4.28 % 8
GILB      885
2.91 % 25
HIDCL      176
4.76 % 8
GRDBL      344
7.53 % 24
NMFBS      1056.6
1.6 % 17
RSDC      596
4.2 % 24
KKHC      194
9.98 % 18
NEF      9.89
1.75 % 0
DHPL      159.5
10 % 15
NIBLPF      9.07
-2.58 % -0
SPDL      191
4.37 % 8
SMATA      659.7
3.56 % 23
CHL      236
6.07 % 14
HPPL      239
4.37 % 10
MSLB      800
-1.11 % -9
SEF      7.75
-1.27 % -0
SAEF      11.54
-0.69 % -0
USLB      708
2.61 % 18
RADHI      237
4.41 % 10
NICGF      9.99
1.11 % 0
WNLB      723
1.26 % 9
NADEP      525
2.74 % 14
KPCL      336
3.29 % 11
AKJCL      170.1
9.95 % 15
ACLBSL      559
3.52 % 19
UPPER      216
5.88 % 12
SLBSL      799
-1.95 % -16
CMF1      8.03
-0.37 % -0
PMHPL      184
6.36 % 11
JOSHI      224
8.21 % 17
SHIVM      548
6.2 % 32
UPCL      199.9
7.82 % 15
GMFBS      724.2
2 % 14
SMFBS      1120.9
10 % 102
NBF2      8.99
7.02 % 1
RHPL      284
5.19 % 14
SJCL      283
7.6 % 20
CMF2      8.1
8 % 1
NICBF      9.22
0.22 % 0
NMB50      11.18
1.18 % 0
HDHPC      133.1
10 % 12
NRN      450
0.04 % 0
LUK      7.87
-1.01 % -0
LEC      170
7.59 % 12
SSHL      161.5
8.53 % 13
SGIC      595
0.68 % 4
MEN      890
2.18 % 19
UMRH      386
8.76 % 31
SLCF      7.55
-0.66 % -0
GLH      245
6.99 % 16
MLBSL      1827
2.93 % 52
NIBD84      830
-0.13 % -1
SHEL      240
3.9 % 9
RURU      790.5
3.33 % 26
PSF      9.02
0.45 % 0
GHL      189.6
6.22 % 11
ALBSL      709
4.26 % 29
MHNL      208.7
4.4 % 9
PPCL      242
7.13 % 16
HURJA      247
5.33 % 13
GLBSL      702
5.88 % 39
UNHPL      187.5
7.33 % 13
ILBS      639.6
3.16 % 20
SABSL      610.3
1.13 % 7
SIGS2      7.62
-0.52 % -0
SAPDBL      250
5.66 % 13
SFMF      11.31
1.89 % 0
NRIC      693.7
3.38 % 23
ADBLD83      965
1.58 % 15
NICLBSL      691.5
6.42 % 42
SBIBD86      892
-1.98 % -18
SDLBSL      624
2.97 % 18
CGH      1255
1.37 % 17
NIFRA      205.8
3.42 % 7
MFLD85      870
0.1 % 1
KEF      8
0.63 % 0
SBCF      7.73
3.76 % 0
CHDC      1055
6.57 % 65
NIBSF2      7.13
0.85 % 0
JBLB      1425.1
1.14 % 16
SAHAS      443
3.29 % 14
MMF1      7.09
1.87 % 0
NBF3      7.05
0.43 % 0
MKLB      632
2.6 % 16
SAMAJ      75.4
1.89 % 1
NICSF      8.13
0.99 % 0
RMF1      7.24
-2.03 % -0
SRLI      516
2.18 % 11
MKJC      345
9.87 % 31
MLBS      644.1
2.08 % 13
TPC      332
5.06 % 16
SPC      363
3.71 % 13
BNHC      338
3.05 % 10
JALPA      1075
0.37 % 4
NESDO      1760
1.73 % 30
CBLD88      901.6
-2 % -18
GVL      376.4
8.47 % 29
BHL      244
8.93 % 20
CYCL      1054.9
0.66 % 7
RFPL      230
6.48 % 14
NICFC      8.27
1.97 % 0
BHDC      334
5.36 % 17
PBD88      892
-1.35 % -12
SGHC      248
5.98 % 14
GIBF1      8.1
1.25 % 0
HIDCLP      101
2.02 % 2
AVYAN      700
-3.98 % -29
NSIF2      8.8
-2.22 % -0
EHPL      320
4.95 % 15
SHLB      920
1.87 % 17
BHPL      390.2
9.92 % 35
NYADI      224.9
9.98 % 20
MBJC      281
3.69 % 10
ENL      953.2
-1.73 % -17
EBLD86      806
-1.1 % -9
ULBSL      1279.9
1.58 % 20
DORDI      231
5.96 % 13
KDBY      8.1
4.65 % 0
HHL      217
6.37 % 13
UHEWA      327.4
7.34 % 22
MHL      307.3
9.99 % 28
USHEC      250
9.65 % 22
RHGCL      237
3.95 % 9
SBID83      918
1.89 % 17
SPHL      371.2
7.91 % 27
PPL      245
6.06 % 14
DLBS      640
3.73 % 23
SIKLES      361
2.85 % 10
PHCL      290
5.45 % 15
NIBLGF      7.77
-4.07 % -0
SAGF      7.7
1.18 % 0
SMHL      360
5.88 % 20
SPL      1050
7.6 % 74
SMH      617
4.93 % 29
MKHC      218
6.03 % 12
AHL      324
5.78 % 18
SFEF      8.08
1.89 % 0
MHCL      200
3.52 % 7
SMJC      264
8.64 % 21
UNLB      1142
1.69 % 19
KDL      873
2.11 % 18
TAMOR      261.1
2.39 % 6
ANLB      2025.6
1.28 % 26
MAKAR      250
6.38 % 15
CITY      667
1.69 % 11
PRSF      8.11
3.84 % 0
MCHL      263
5.16 % 13
MEL      188
4.74 % 9
RAWA      344.9
4.55 % 15
ILI      543.2
1.15 % 6
C30MF      8.14
-1.93 % -0
USHL      334
1.21 % 4
GCIL      484
1.89 % 9
LVF2      10
INF % 10
RNLI      484.2
-0.27 % -1
BPW      1140
0 % 0
MKHL      273
7.06 % 18
DOLTI      230
5.46 % 12
BEDC      231
2.67 % 6
IHL      259
2.82 % 7
RMF2      7.66
-0.52 % -0
NRM      249
4.89 % 12
TSHL      449.3
9.99 % 41
KBSH      833
4.24 % 34
SNLI      470
INF % 470
×
नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर लामिछानेविरुद्धको मुद्दा फैसलामा के छ ? [पूर्णपाठ]



सर्वोच्च अदालतले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछानेलाई नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर गरेको छ ।

दोषि ठहर भएसँगै लामिछानेको मन्त्री र सांसद पद गुमेको छ । सर्वोच्च अदालतले उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री लामिछानेले कानुनबमोजिम नेपालको नागरिकता पुनः प्राप्त नगरेको ठहर गर्दै उनलाई दोषि ठहर गरेको हो ।

IELTS PTE copy नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर लामिछानेविरुद्धको मुद्दा फैसलामा के छ ? [पूर्णपाठ]

लामिछानेविरुद्ध अधिवक्ता रविराज बसौलाले सर्वोच्चमा मुद्दा दायर गरेका थिए । कामु प्रधानन्यायाधीश हरिकृष्ण कार्की नेतृत्वको संवैधानिक इजलासमा न्यायाधीशहरू विश्वम्भर श्रेष्ठ, ईश्वरप्रसाद खतिवडा, आनन्दमोहन भट्टराई र अनिलकुमार सिन्ह थिए ।

नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ को दफा १० र ११ लगायत नेपाल नागरिकता नियमावली, २०६३ को नियम ११ बमोजिम तोकिएको प्रक्रिया बमोजिम नागरिकता जारी गर्ने कार्यालयमा गई निवेदन नदिएको पनि अदालतले ठहर गरेको छ ।

१. नियमवमोजिम निर्णयार्थ पेश हुन आएको प्रस्तुत रिट निवेदनहरुका सन्दर्भमा मिति २०७९।१०।११ गते र आज समेत सुनुवाई गरियो । छलफलका सन्दर्भमा उपस्थित निवेदक अधिवक्ता श्री रविराज वसौला, निवेदक तर्फवाट उपस्थित विद्वान वरिष्ठ अधिवक्ताहरु श्री सुरेन्द्र भण्डारी, श्री अमितालक्ष्मी श्रेष्ठ तथा विद्वान अधिवक्ताहरु श्री रमन कुमार कर्ण, श्री अमृत खरेल, श्री निकिता ढुंगाना, श्री कीर्तिनाथ शर्मा र श्री सन्तोष भण्डारीले गर्नु भएको बहस जिकिर सुनियो। प्रत्यर्थी सरकारी निकायहरुका तर्फबाट उपस्थित विद्वान सह- न्यायाधिवक्ता श्री सञ्जिवराज रेग्मी तथा प्रत्यर्थी रवि लामिछानेको तर्फवाट उपस्थित विद्वान वरिष्ठ अधिवक्ताहरु श्री शुसिल कुमार पन्त, श्री सुनिल कुमार पोखरेल, श्री नरेन्द्र प्रसाद गौतम, तथा विद्वान अधिवक्ताहरु श्री आशिश अधिकारी, श्री सुधिज्ञ पन्त, श्री यज्ञमणी न्यौपाने, श्री सुरेश कुमार पोखरेलले गर्नु भएको वहस जिकिर समेत सुनियो। साथै, दुवै पक्षका तर्फवाट पेश हुन आएका बहस नोटहरुको समेत अध्ययन गरियो ।

२. प्रस्तुत रिट निवेदनका सन्दर्भमा मुख्य रुपमा देहायका प्रश्नहरुको निरुपण गर्नुपर्ने देखिन आएको छ :

(क) रिट निवेदकलाई प्रस्तुत विषयको निवेदन दिने हकदैया छ वा छैन ? र रिट निवेदनमा उठाइएको विषय संवैधानिक इजलासको क्षेत्राधिकारभित्र पर्छ वा पर्दैन ?

(ख) प्रत्यर्थी रवि लामिछानेले अमेरिकी नागरिकता त्यागी नेपाली नागरिकता पुनः प्राप्त गर्ने सन्दर्भमा नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ र नेपाल नागरिकता नियमावली, २०६३ ले तोकेवमोजिमको प्रकृया अपनाएको/ पुरा गरेको छ वा छैन ?

(ग) प्रत्यर्थी रबि लामिछानेले अमेरिकी नागरिकता प्राप्त गरेपछि स्वतः कायम नरहेको मिति २०५०/१०/१० मा जारी भएको नागरिकताको प्रमाणपत्र प्रयोग गरी चितवन जिल्ला निर्वाचन क्षेत्र नं. २ बाट प्रतिनिधि सभाको सदस्यको लागि उम्मेदवार हुन दरखास्त दिएको संविधान र कानून अनुरुप छ वा छैन ?

(घ) रिट निवेदकको माग वमोजिमको आदेश जारी हुनुपर्ने हो वा होइन?

३. प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचन ऐन, २०७४ को दफा १५(१) मा प्रतिनिधि सभाको सदस्यको लागि मनोनयन दर्ता गरेको कुनै उम्मेदवार अयोग्य छ वा हुन गएको छ भन्ने विषयमा कसैले पनि सम्बन्धित निर्वाचन अधिकृत समक्ष उजुरी दिन सक्ने व्यवस्था रहेको देखिन्छ। सो प्रावधान बमोजिम मिति २०७९/७/२९ मा निर्वाचन अधिकृत समक्ष उजुरी परेको समेत पाइयो । सो उजुरीमा निर्वाचन आयोगबाट तत्काल कुनै निर्णय नभै निर्वाचनको परिणाम घोषणा भएपछि सो परिणाम आईसकेकोले यो विषय सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासको क्षेत्राधिकारभित्र परेको भनी तामेलीमा राखेको देखियो ।

नेपालको संविधानको धारा ८७(१) तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचन ऐन, २०७४ को दफा १२ बमोजिम प्रतिनिधि सभाको सदस्य पदका लागि उम्मेदवार हुन योग्य मानिनका लागि अन्य कुराको अतिरिक्त नेपाली नागरिक हुन अनिवार्य रहेको र सो तथ्य रीतपूर्वक क्रियाशील रहेको नागरिकताको प्रमाणपत्रबाट मात्र पुष्टी हुने देखिन्छ । नेपालको संविधानको धारा ९० ले धारा ८७ वमोजिमको अयोग्यताको प्रश्नको निरुपण सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासले गर्ने व्यवस्था गरेको छ । संविधानको धारा १३७(२) (ख) अन्तरगत संघीय संसदको निर्वाचन सम्बन्धी विवाद हेर्ने अधिकार यस इजलासलाई प्रदान गरेको अवस्था समेत रहेको छ । नेपाली नागरिकको प्रतिनिधित्व गर्ने व्यक्ति कानूनी रुपमा नेपाली नागरिकको रुपमा राजनैतिक अधिकार प्रयोग गर्न सक्ने हैसियतको हो वा होइन भन्ने कुरा सार्वजनिक सरोकारको विवाद हुनु स्वाभाविक देखिन्छ। प्रस्तुत विवादमा संविधान र कानूनको व्याख्या सम्बन्धी गम्भीर र महत्वपूर्ण प्रश्न समेत सन्निहित रहेको पाइयो। निवेदकले निर्वाचन अधिकृत समक्ष दिएको उजुरीको तथ्य तथा कानूनी आधारमा प्रवेश गरी निर्वाचन आयोगबाट निर्णय भएको अवस्था समेत देखिएन । तसर्थ, यो विषयको निरुपण संविधानसम्मत् तबरबाट हुनुपर्ने भएको सन्दर्भमा प्रस्तुत विवादलाई सार्वजनिक सरोकारको बिवादको रुपमा स्वीकार गरी यस इजलासबाट निरुपण गर्नु मनासिव देखियो।

४. प्रत्यर्थी रवि लामिछानेले वंशजको आधारमा २०५० सालमा नेपाली नागरिकताको प्रमाणपत्र लिएको देखिन्छ । निजले २०७० साल (सन् २०१४) मा अमेरिकी नागरिकता लिएको र तत्पश्चात २०७५ सालमा अमेरिकी नागरिकता त्याग्ने प्रयोजनका लागि नेपालस्थित अमेरिकी दुतावासलाई सूचना दिई मिति २०७५/३/१४ को जानकारीका आधारमा अमेरिकी नागरिकता त्यागेको कुरामा विवाद देखिएन । निजले नेपाली नागरिकता पुनः कायम गर्न नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ को दफा ११ तथा नेपाल नागरिकता नियमावली, २०६३ को नियम ११ बमोजिमको प्रकृया पूरा गरेको देखिदैन । नेपालको संविधानको धारा १३ ले नागरिकताको प्राप्ति, पुनः प्राप्ति र समाप्ति संघीय कानून वमोजिम हुने व्यवस्था गरेको छ। नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ को दफा १० मा आफुखुसी विदेशी नागरिकता लिएमा अथवा एकैसाथ नेपाली र विदेशी मुलुकको नागरिक हुने अवस्थामा नेपाली नागरिकता नरोजेमा नेपाली नागरिकता कायम नरहने प्रष्ट व्यवस्था रहेको देखिन्छ । विदेशी मुलुकको नागरिकता लिएपछि नेपाली नागरिकता कायम रहँदैन। विदेशी मुलुकको नागरिकता आफुखुसी लिएको वा नेपाली नागरिकता त्यागेको दुवै अवस्थामा नेपाली नागरिकता कायम रहँदैन।

यस्तो अवस्थामा नेपाली नागरिकता पुनः प्राप्त गर्न कानूनले तोकेको प्रकृया पुरा गर्नु नै पर्ने हुन्छ। नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ को दफा ११ मा “कुनै नेपाली नागरिकले विदेशी मुलुकको नागरिकता प्राप्त गरेपछि पुनः नेपालमा आई वसोवास गरेको र विदेशी मुलुकको नागरिकता त्यागेको निस्सा तोकिएको अधिकारीलाई दिएमा त्यस्तो निस्सा दर्ता भएको मितिदेखि निजको नेपाली नागरिकता पुनः कायम हुनेछ” भन्ने व्यवस्था रहेको देखिन्छ । तर, प्रत्यर्थी रवि लामिछानेले प्राप्त गरेको अमेरिकी नागरिकता त्याग गरेको कुराको विधिवत जानकारी सम्बन्धित अधिकारी (प्रमुख जिल्ला अधिकारी) लाई दिएको तथा नेपाल नागरिकता ऐन, २०६३ को दफा १० र ११ लगायत नेपाल नागरिकता नियमावली, २०६३ को नियम ११ बमोजिम तोकिएको प्रकृया वमोजिम नागरिकता जारी गर्ने कार्यालयमा गई निवेदन दिई प्रकृया पुरा गरेको भन्ने देखिदैन । उपरोक्त अनुसारको प्रक्रिया अपनाएको भन्ने समेत प्रत्यर्थीले जिकिर लिएको पाइएन। यस अवस्थाका व्यक्तिलाई नेपालको संविधानको धारा ८७(१) तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचन ऐन, २०७४ को दफा १२ को प्रयोजनका लागि उम्मेदवार बन्न योग्यता पुगेको भनी मान्न मिलेन ।

५. अतः प्रत्यर्थी रबि लामिछानेले प्राप्त गरेको अमेरिकी नागरिकता परित्याग गरेपछि विधिवत रुपमा नेपाली नागरिकता पुनः कायम गर्ने प्रक्रिया पुरा गरेको नदेखिएको हुँदा निजले प्रतिनिधि सभा सदस्य पदको उम्मेदवार हुन वा सो पदमा निर्वाचित भई कायम रहन मिल्ने देखिएन। निजले चितवन जिल्ला, निर्वाचन क्षेत्र नं. २ बाट प्रतिनिधि सभा सदस्य पदमा उम्मेदवार हुन पाउने अवस्था नरहेकोमा उम्मेदबार भई निर्वाचित समेत भएको देखिदा निज प्रत्यर्थी रबि लामिछानेलाई उम्मेदबार कायम गर्ने, निजलाई निर्वाचित घोषणा गर्ने, प्रमाणपत्र दिने लगायतका काम कारवाही नेपालको संविधानको धारा १३३ को उपधारा (२) (३) तथा धारा १३७ बमोजिम उत्प्रेषणको आदेशले बदर हुने ठहर्छ ।

६. आदेशको जानकारी तत्काल प्रत्यर्थीहरुलाई दिनू । आदेशको पूर्णपाठ पछि तयार हुनेछ।

0001 scaled नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर लामिछानेविरुद्धको मुद्दा फैसलामा के छ ? [पूर्णपाठ] 0002 scaled नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर लामिछानेविरुद्धको मुद्दा फैसलामा के छ ? [पूर्णपाठ] 0003 scaled नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर लामिछानेविरुद्धको मुद्दा फैसलामा के छ ? [पूर्णपाठ] 0004 scaled नागरिकता मुद्दामा दोषि ठहर लामिछानेविरुद्धको मुद्दा फैसलामा के छ ? [पूर्णपाठ]

प्रतिक्रिया
Subscribe
Notify of
guest
0 Comments
इनलाइन प्रतिक्रियाहरू
सबै टिप्पणीहरू हेर्नुहोस्

सम्बन्धित खवर

साताको चर्चित
ताजा समाचार

लोकप्रिय
सिफारिस